Prosimy o zapoznanie się z powyższym tekstem przed podjęciem decyzji o udziale w terapii rodzinnej

Czym jest terapia rodzinna?

Terapia rodzinna to forma terapii psychologicznej, w której udział bierze najczęściej cała rodzina. Wynika to z założenia, iż rodzina tworzy pewien system, w którym poszczególni członkowie pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach, zależnościach i wzajemnie na siebie oddziałują. Kiedy jeden z domowników ma problemy, odbijają się one negatywnie na jego najbliższych, a to z kolei przyczynia się do powstawania nieporozumień i konfliktów.

Zdarzają się jednak sytuacje, w których na kolejną sesję zaproszona zostaje tylko część rodziny np. sami rodzice, ojciec z córką, same dzieci itp. Zależy to od charakteru problemów w rodzinie i jest wcześniej uzgadniane z poszczególnymi osobami. Osoby, które wymagają indywidualnej pomocy (psychologicznej czy medycznej) są kierowane do odpowiednich ośrodków.

Celem terapii rodzin jest pomoc w osiąganiu zmian, których rodzina pragnie, m.in. pomoc                   w rozwiązaniu problemów i konfliktów w rodzinie oraz odbudowa więzi między jej członkami. Polega ona na wspólnym poszukiwaniu źródeł konfliktu oraz sposobów na jego pokonanie. Służą temu systematyczne, cykliczne spotkania z terapeutami (terapeutą), w których uczestniczą rodzice i dzieci.

Terapia rodzinna – kiedy jest potrzebna?

Do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej może zgłosić się rodzina, która przeżywa kryzys czy boryka się z trudnościami, z którymi sama sobie nie umie poradzić.

Terapia rodzinna wskazana jest w sytuacjach, gdy np.:

• relacje między domownikami są zaburzone, to znaczy często dochodzi między nimi do kłótni i konfliktów, mają trudności z rozpoznaniem swoich potrzeb, nie czują ze sobą więzi, brakuje im bliskości, zrozumienia, wsparcia;
• rodzina przeżywa kryzys spowodowany jakimś wydarzeniem, np. śmiercią któregoś z jej członków, utratą pracy, separacją, rozwodem, zmianą otoczenia, ujawnieniem nie heteroseksualności dziecka lub rodzica);
• w rodzinie pojawia się choroba (psychiczną lub somatyczną) jednego z jej członków;
• w rodzinie ujawnia się kryzys związany ze zmianą etapu życia rodziny (np. „kryzys między rodzicami a nastolatkiem”, „kryzys opuszczanego gniazda ” –  kiedy to dorastające dzieci odchodzą z domu);
• rodziców niepokoi zachowanie ich dziecka (np. dziecko zaczyna zachowywać się inaczej niż do tej pory, zaczyna się moczyć, przestaje jeść, je raz nadmiernie, a kiedy indziej wcale itp.);
• rodzice przeżywają trudności wychowawcze (np. dziecko jest wybuchowe, w szkole nauczyciele skarżą się na złe zachowanie);
• rodzice mają poczucie, że tracą kontakt ze swoim dzieckiem lub że ten kontakt jest niezadowalający i chcieliby to zmienić.

Jak przebiega terapia rodzinna?

• W terapii powinna uczestniczyć cała rodzina, wtedy jej efekty są najlepsze. Prowadzi ją najczęściej para terapeutów specjalizujących się w terapii rodzin. Terapia rodzinna polega narozmowie członków rodziny z terapeutami o trudnościach we wzajemnych relacjach. Podczas rozmowy poświęcają oni taką samą uwagę wszystkim osobom uczestniczącym w terapii. Terapeuta stara się zachować neutralność i nie stawać po żadnej stronie ewentualnego konfliktu. Jego celem nie jest szukanie winnych, lecz pomoc rodzinie w zrozumieniu obecnej sytuacji oraz wypracowanie takiego rozwiązania, które będzie spełniało potrzeby                      i oczekiwania wszystkich uczestników spotkania. W terapii rodzinnej ważna jest perspektywa zarówno rodziców, jak i dzieci, dlatego specjalista postrzega racje obu stron jako tak samo ważne, nie faworyzując przy tym ani dorosłych, ani dzieci.
• Na ogół spotkania trwają około 1-1,5 godziny i odbywają się raz na 2-3 tygodnie.
• Terapia rodzinna jest sytuacją dobrowolną i potrzebna jest współpraca wszystkich zainteresowanych osób. Nie wyklucza to osób, które nie są całkowicie przekonane i mają wątpliwości co do sensowności korzystania z terapii. Trzeba jednak pamiętać, że pozytywne zmiany w rodzinie są możliwe jedynie wtedy, gdy wszystkie osoby uczestniczące w terapii są zaangażowane w zmianę. Psychoterapia nie może nikogo zmienić wbrew jego woli.
• Terapia wymaga również czasu. Najczęściej trwa od kilku do kilkunastu spotkań. Zdarza się również, że rodzina potrzebuje znacznie więcej czasu, żeby uporać się ze swoimi problemami i uporządkować swoje sprawy.

Zanim rozpoczniemy terapię…

Zanim rozpoczniecie Państwo terapię w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej zaprosimy Was na konsultację. Są to zwykle 2 – 3 spotkania. Celem konsultacji jest zapoznanie się z poszczególnymi osobami i omówienie spraw i problemów, z jakimi zgłasza się rodzina. Z punktu widzenia terapeutów prowadzących konsultację szczególnie istotne jest poznanie opinii i perspektyw  wszystkich osób uczestniczących w spotkaniu, nawet jeśli są to opinie i oceny różniące się od siebie. Pozwala to lepiej zrozumieć sytuację rodzinną. W trakcie konsultacji omawiane są także oczekiwania poszczególnych osób oraz uzgadniane są cele terapii. Czasem też rozmawia się o samej terapii (np. czym ona jest),       o zasadach i warunkach tego procesu. Następnie ustala się terminy dalszych spotkań, ich częstotliwość i przebieg planowanej terapii.

Terapia rodzinna – efekty

Podstawowym efektem terapii powinno być osiągnięcie celu lub celów określanych na samym początku wraz z rodziną.  Ale istnieją też inne korzyści wynikające z rodzinnych spotkań z terapeutami np.:

• większa wrażliwość na odczucia i potrzeby innych członków rodziny;
• lepsze zrozumienie motywów postępowania swojego i swoich bliskich;
• poprawa komunikacji w rodzinie – częstsze wsłuchiwanie się w to, co druga osoba ma do przekazania, nauka otwartego mówienia o sobie i swoich uczuciach;
• zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców oraz większa świadomość potrzeb fizycznych i emocjonalnych dziecka;
• pogłębienie satysfakcji z życia rodzinnego (np. nadanie innej, nowej wartości sprawom istotnym dla całej rodziny).

Trudności związane z psychoterapią rodzin

Zdarza się, że podczas trwania terapii uczestnicy będą doświadczać nasilenia konfliktów i problemów. Mogą temu towarzyszyć uczucia niepokoju, bezradności i lęku. Zwykle są to sytuacje przejściowe        i paradoksalnie świadczą o postępach w terapii. Ważne jest wtedy, aby otwarcie i szczerze rozmawiać o tym z terapeutami, nie podejmując pochopnych decyzji np.    o przerwaniu terapii. Zmiany, których rodzina pragnie często wiążą się z sytuacją przeżywania różnych trudnych emocji, to naturalne.

Bywa też czasem (chociaż zdarza się to niezwykle rzadko), że w procesie terapii, w wyniku poszerzania świadomości partnerów i bardziej otwartego dzielenia się swoimi potrzebami, dochodzi do sytuacji, kiedy rozbieżność wzajemnych potrzeb uniemożliwia dalsze trwanie związku. Ważne, żeby osoby rozpoczynające terapię były tego świadome. Szczególnie w sytuacji, kiedy problemy partnerskie narastały latami lub para jest w sytuacji gorących, destrukcyjnych konfliktów.

Inne ważne informacje

W momencie podjęcia przez Państwa decyzji o rozwodzie lub też wszczęcia innego postępowania sądowego (w sprawie opieki nad dziećmi, itp.), terapeuci nie podejmą się występowania w charakterze świadka i nie piszą opinii o przebiegu terapii, są bowiem zobowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej.

Rodziny zdecydowane do uczestniczenia w terapii prosimy o kontakt z Poradnią i zapisanie się na konsultację lub listę rodzin oczekujących  na terapię w przypadku braku wolnych terminów.

Psychoterapeuci prowadzący terapię w Poradni odwołują się w swojej pracy do zasad kodeksu etycznego psychoterapeuty SNP i SNTR Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.Praca terapeutów jest poddawana systematycznej superwizji.

Zespół ds. Psychoterapii posiada rekomendację Śląskiego Stowarzyszenia Psychoterapeutów. Zespół korzysta z regularnych superwizji prowadzonych przez certyfikowanego superwizora Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz SNP Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Członkowie zespołu pracują głównie w konwencji eriksonowskiej, systemowej, poznawczo- behawioralnej oraz eklektycznej. Preferują zarówno krótkoterminową, jak i długoterminową terapię.